Vào giữa năm 1958, mỏ vàng Muruntau được phát hiện ẩn sâu trong lòng vùng núi cùng tên, phía Tây Nam sa mạc Kyzylkum, tỉnh Navoi, Uzbekistan. Đất nước Trung Á này vốn nổi tiếng là ngã ba của Con đường Tơ lụa cổ xưa, lại chứa “kho vàng” khổng lồ nên càng gây chú ý. Sau hơn một thập kỷ thăm dò và chuẩn bị, vào tháng 7 năm 1969, mỏ vàng Muruntau với trữ lượng khổng lồ ước tính lên đến 4.100 tấn chính thức đi vào khai thác. Tới nay, người ta đã khai thác mỏ này được 55 năm.
Mỏ vàng Muruntau đã được Guinness công nhận là “mỏ vàng lộ thiên có trữ lượng lớn nhất thế giới”. Ảnh minh họa
Năm 1966, tập thể các nhà địa chất Uzbekistan đã vinh dự nhận Giải thưởng Lenin vì công lao phát hiện ra mỏ vàng Muruntau. Với chiều dài 3,5km, chiều rộng 2,7km, độ sâu 600m, mỏ vàng này hiện đang được khai thác bởi Tổ hợp khai thác và luyện kim Navoi, đóng góp một lượng lớn vàng cho nền kinh tế Uzbekistan. Đơn vị này có năng lực sản xuất trung bình từ 53 đến 61 tấn vàng nguyên chất mỗi năm.
Uzbekistan được biết đến là một “siêu cường vàng” trên bản đồ thế giới, với trữ lượng vàng lên tới 5.300 tấn, xếp thứ 5 toàn cầu. Dù không tiếp giáp với biển, quốc gia Trung Á này lại sở hữu nhiều tài nguyên quý giá như vàng, đồng, bạc, kẽm, uranium và molypden. Phần lớn trữ lượng vàng của Uzbekistan tập trung tại sa mạc Kyzylkum – nơi mỏ vàng Muruntau tọa lạc. Đáng chú ý, Kyzylkum còn được cho là ẩn chứa một lượng vàng khổng lồ chưa được khai thác.
Nguồn gốc của khối lượng vàng khổng lồ tại Muruntau vẫn là một bí ẩn lớn. Ảnh minh họa
Mỏ vàng Muruntau đã được Guinness công nhận là “mỏ vàng lộ thiên có trữ lượng lớn nhất thế giới”. Với hệ thống khai thác hiện đại, số lượng vàng thu được từ mỏ này ngày càng tăng và dự kiến còn tiếp tục khai thác đến năm 2032.
Cùng với trữ lượng đứng đầu thế giới, mỏ vàng Muruntau là một trong những mỏ kim loại quý hiếm hoi có điều kiện khai thác dễ dàng, sản phẩm quặng đạt chất lượng cao, thuận tiện cho quá trình tinh chế.
Vàng tại đây được chiết xuất bằng cách sử dụng phương pháp lọc đống giúp khai thác vàng hiệu quả, ngay cả từ các loại quặng chất lượng thấp. Ảnh minh họa
Nguồn gốc của khối lượng vàng khổng lồ tại Muruntau vẫn là một bí ẩn lớn đối với giới khoa học. Mặc dù một số nghiên cứu cho rằng quá trình hình thành đá mắc-ma có thể là nguyên nhân nhưng câu hỏi về việc làm thế nào mà lượng vàng lớn như vậy lại tập trung tại một địa điểm vẫn chưa có lời giải đáp thỏa đáng.