Trong giới chơi gỗ, cái tên giáng hương từ lâu đã không còn xa lạ. Thuộc nhóm I – nhóm gỗ quý hiếm nhất Việt Nam – giáng hương (tên khoa học: Pterocarpus macrocarpus) đã được ghi danh vào Sách đỏ Việt Nam từ năm 2007 và chịu sự quản lý khai thác nghiêm ngặt. Loài cây thuộc họ Đậu này có nguồn gốc phân bố rộng rãi ở khu vực Đông Nam Á, bao gồm Myanmar, Lào, Thái Lan, Trung Quốc và đặc biệt là Việt Nam. Trước đây, giáng hương từng hiện diện tại nhiều tỉnh thành trên cả nước như Phú Yên, Kon Tum, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Tây Ninh, Bình Dương, Đồng Nai…, tuy nhiên, do nạn khai thác quá mức, số lượng cây tự nhiên hiện nay đã trở nên vô cùng khan hiếm, thậm chí có nguy cơ tuyệt chủng.
Giáng hương nổi lên như “vương mộc” thực thụ, trị giá lên đến 25 tỷ đồng sánh ngang với những viên kim cương
Sức hấp dẫn đặc biệt của gỗ giáng hương đến từ những đặc tính ưu việt mà ít loại gỗ nào sánh được. Mùi thơm dịu nhẹ, thư thái đặc trưng của gỗ lan tỏa không gian, mang đến cảm giác dễ chịu và sang trọng. Vân gỗ giáng hương cuộn xoáy tinh tế, sắc nét với những đường nét mềm mại, uyển chuyển, tạo nên vẻ đẹp tự nhiên đầy mê hoặc. Thân cây giáng hương thường thẳng và cao, đạt từ 15 đến 25 mét, với lớp vỏ màu nâu xám. Chúng ưa thích sinh trưởng ở độ cao từ 100 đến 800 mét so với mực nước biển, nơi có lượng mưa hàng năm dao động từ 1270 đến 1520mm. Điểm đặc biệt thú vị là sự xuất hiện của “bướu” gỗ, hay còn gọi là gỗ nu hương. Đây là phần gỗ bị biến dạng do tác động của côn trùng hoặc vi sinh vật, mang hình thù kỳ lạ nhưng lại có giá trị kinh tế cực kỳ cao. Minh chứng rõ ràng nhất là tại một triển lãm thủ công mỹ nghệ diễn ra ở Hoàng Thành Thăng Long năm 2016, một bộ bàn ghế chế tác từ gỗ nu hương đã được giao dịch với mức giá lên tới 1 tỷ đồng, khiến giới đam mê gỗ không khỏi kinh ngạc và thán phục.
Lý giải cho việc giáng hương được ví như “vàng ròng” hay thậm chí có giá trị ngang ngửa kim cương chính là tốc độ sinh trưởng vô cùng chậm chạp của loài cây này. Phải mất đến hàng trăm năm, ước tính khoảng 800 năm, một cây giáng hương mới đạt được kích thước đủ tiêu chuẩn khai thác. Chính yếu tố thời gian này đã đẩy sự khan hiếm của giáng hương lên đến đỉnh điểm, khiến cho việc sở hữu một cây gỗ giáng hương cổ thụ trở thành niềm mơ ước xa xỉ của giới thượng lưu.
Một trong những câu chuyện gây xôn xao dư luận về giá trị “khủng” của giáng hương phải kể đến sự kiện năm 2017 tại thôn Yuk Kla, xã Đắk Liêng, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk. Việc phát hiện một cây giáng hương cổ thụ tại đây đã thu hút sự chú ý của đông đảo người dân và giới buôn gỗ. Sau đó, một người có giấy phép khai thác gỗ đã tiến hành di dời cây về Thanh Hóa. Ngay lập tức, thông tin về cây giáng hương quý hiếm này đã lan rộng, và nhiều đại gia sẵn sàng bỏ ra số tiền khổng lồ để sở hữu nó. Đáng chú ý, đã có người trả giá lên tới 1 triệu USD (tương đương hơn 25 tỷ đồng vào thời điểm đó) nhưng vẫn không thành công. Điều này cho thấy sức hút và giá trị phi thường của “vương mộc” giáng hương trong giới sưu tầm và chơi gỗ cao cấp.
Giá trị của giáng hương không chỉ nằm ở độ hiếm có mà còn ở tính ứng dụng rộng rãi và độ bền vượt trội. Gỗ giáng hương được ưa chuộng để chế tác các sản phẩm nội thất cao cấp như giường, tủ, bàn ghế, sàn nhà, ốp tường, cũng như các tác phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo, phục vụ cho những không gian sống sang trọng và các công trình đẳng cấp. Nhờ khả năng chịu lực tốt, không bị mối mọt, cong vênh hay nứt nẻ theo thời gian, giáng hương luôn là lựa chọn hàng đầu trong ngành chế biến gỗ cao cấp.
Bên cạnh giá trị vật chất, giáng hương còn mang ý nghĩa tinh thần sâu sắc trong quan niệm phong thủy. Loại gỗ này được xem là biểu tượng của may mắn, bình an, tài lộc và sự thịnh vượng. Người sở hữu các vật phẩm nội thất làm từ gỗ giáng hương được tin rằng sẽ gặp nhiều thuận lợi trong công việc, gia đạo êm ấm, hạnh phúc và đón nhận nhiều phúc khí.
