Theo công văn hướng dẫn từ Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, cấp xã sau sáp nhập sẽ không chỉ có các phòng chuyên môn và trung tâm phục vụ hành chính công, mà còn trực tiếp quản lý các đơn vị sự nghiệp công lập. Đây là một bước chuyển mình đáng kể, trao cho cấp xã quyền tự chủ và trách nhiệm lớn hơn trong việc đáp ứng nhu cầu của cộng đồng.
Sau khi bỏ cấp huyện, tại cấp xã mới sẽ thành lập trung tâm phục vụ hành chính công (Ảnh minh hoạ)
Chủ trương này được thực hiện theo định hướng tại Kết luận 137 của Trung ương và hướng dẫn của các bộ quản lý chuyên ngành, lĩnh vực sự nghiệp. Sau khi mô hình chính quyền hai cấp đi vào hoạt động, Chính phủ sẽ giao Bộ Nội vụ phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng, trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các quy định liên quan đến tổ chức và hoạt động của các đơn vị sự nghiệp, nhằm đảm bảo hiệu quả hoạt động và đáp ứng tối đa nhu cầu của người dân.
Giáo dục: Giữ nguyên và trao quyền quản lý
Trong lĩnh vực giáo dục, các trường trung học cơ sở, tiểu học và mầm non công lập hiện tại sẽ được giữ nguyên và chuyển giao cho chính quyền địa phương cấp xã quản lý. Điều này đảm bảo tính liên tục trong quá trình giáo dục và tạo điều kiện cho cấp xã chủ động trong việc điều hành và phát triển giáo dục tại địa phương.
Đối với các trung tâm giáo dục nghề nghiệp và trung tâm giáo dục thường xuyên thuộc UBND cấp huyện hiện nay, sẽ được chuyển về Sở Giáo dục và Đào tạo quản lý và tổ chức lại để cung ứng dịch vụ theo khu vực liên xã, phường. Sự thay đổi này nhằm tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu học tập của người dân trên diện rộng.
Y tế: Chăm sóc sức khỏe là ưu tiên
Trong lĩnh vực y tế, các trạm y tế xã, phường hiện có sẽ được duy trì để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân trên địa bàn. Căn cứ vào diện tích và quy mô dân số của cấp xã mới, UBND cấp tỉnh có thể tổ chức lại thành một đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND cấp xã để thực hiện nhiệm vụ về phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. Đây là một bước đi quan trọng trong việc củng cố hệ thống y tế cơ sở, đảm bảo người dân được tiếp cận với các dịch vụ y tế thiết yếu một cách thuận tiện và hiệu quả.
(Ảnh minh hoạ)
Đối với các trung tâm y tế và bệnh viện đa khoa thuộc UBND cấp huyện hiện nay, sẽ được chuyển về Sở Y tế quản lý để sắp xếp, tổ chức cung ứng dịch vụ theo khu vực liên xã, phường. Sự thay đổi này nhằm tập trung nguồn lực và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế chuyên sâu, phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của người dân trên địa bàn rộng hơn.
Cung ứng dịch vụ công: Đa dạng và linh hoạt
Bên cạnh giáo dục và y tế, cấp xã cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc cung ứng các dịch vụ công cơ bản và thiết yếu khác cho người dân. Một đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND cấp xã sẽ được thành lập để cung ứng các dịch vụ sự nghiệp công thuộc lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch, thông tin, truyền thông, nông nghiệp, môi trường…
Ngoài ra, Ban Chỉ đạo cũng cho phép tổ chức một đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ chi thường xuyên (Ban quản lý dự án) thuộc UBND cấp xã để cung ứng dịch vụ sự nghiệp công thuộc lĩnh vực xây dựng, phát triển quỹ đất, giải phóng mặt bằng… trên địa bàn. Trong trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh có thể thành lập đơn vị sự nghiệp thuộc Ban quản lý dự án của UBND cấp tỉnh để cung ứng dịch vụ theo khu vực liên xã, phường.
Ban Chỉ đạo ở Trung ương cũng giao UBND cấp tỉnh thực hiện việc cơ cấu lại hoặc giải thể các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động không hiệu quả, nhằm nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu, đồng thời giảm số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Việc trao quyền cho cấp xã, đi kèm với việc tái cơ cấu các đơn vị sự nghiệp công lập, hứa hẹn sẽ tạo ra một hệ thống hành chính hiệu quả hơn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân và thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
