Khả năng liên kết với vàng biến thủy ngân thành công cụ hữu ích trong khai thác mỏ, nhưng phương pháp này cũng đi kèm nhiều rủi ro.
Thủy ngân được sử dụng trong khai thác vàng chủ yếu vì khả năng hòa tan vàng tạo thành một hợp chất gọi là mercury gold amalgam (hợp kim thủy ngân – vàng). Quá trình này giúp tách vàng ra khỏi quặng hoặc cát vàng một cách hiệu quả, đặc biệt trong các phương pháp khai thác vàng quy mô nhỏ.
Cơ chế hoạt động của thủy ngân trong khai thác vàng như sau:
- Tạo hợp kim với vàng: Thủy ngân có thể hòa tan vàng để tạo thành một hợp kim gọi là amalgam. Quá trình này diễn ra khi thủy ngân tiếp xúc với vàng, làm cho vàng hòa tan vào thủy ngân và hình thành hỗn hợp thủy ngân – vàng.
- Dễ dàng tách vàng: Sau khi thủy ngân đã hòa tan vàng, hỗn hợp này có thể được thu lại và đun nóng. Khi đun nóng, thủy ngân bay hơi vì nhiệt độ nóng hơn điểm sôi của thủy ngân (khoảng 357°C), để lại vàng tinh khiết. Quá trình này giúp thu được vàng mà không cần phải sử dụng phương pháp đập vỡ hay làm sạch phức tạp.
- Chi phí thấp và dễ thực hiện: Sử dụng thủy ngân là một phương pháp khai thác vàng tương đối đơn giản và chi phí thấp, đặc biệt đối với những người khai thác vàng quy mô nhỏ hoặc thủ công.
Tuy nhiên, việc sử dụng thủy ngân trong khai thác vàng có nhiều tác hại tiêu cực đối với môi trường và sức khỏe con người. Thủy ngân là một chất độc hại, có thể gây ô nhiễm đất, nước và không khí, và khi xâm nhập vào cơ thể người, nó có thể gây tổn hại đến hệ thần kinh, thận và nhiều cơ quan khác. Do đó, việc sử dụng thủy ngân trong khai thác vàng đang ngày càng bị hạn chế và có nhiều quốc gia đang nỗ lực tìm kiếm các phương pháp thay thế an toàn hơn.
