Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao một số người luôn xảy ra xung đột mặc dù họ rõ ràng rất yêu nhau không? Tại sao một số người nỗ lực hết mình trong hôn nhân nhưng vẫn cảm thấy không hạnh phúc? Trên thực tế, câu trả lời cho những câu hỏi này có thể ẩn chứa trong gia đình ban đầu của chúng ta.
Tiến sĩ Lin Wencai, một giáo sư tâm lý học, đã từng nói rằng gia đình ban đầu của chúng ta có ảnh hưởng sâu sắc đến chúng ta và thậm chí quyết định chức năng cảm xúc của chúng ta trong các mối quan hệ thân mật. Mối quan hệ giữa một người và bạn đời của mình phần lớn là sự phản ánh của gia đình ban đầu của người đó. Cách cha mẹ hòa hợp với nhau sẽ ảnh hưởng đến quan điểm của con cái họ về hôn nhân và tình yêu. Theo góc độ tâm lý, mô hình tình cảm hình thành trong gia đình ban đầu chính là mô hình tình yêu của đứa trẻ trong tương lai.
Tiến sĩ tâm lý học chỉ ra rằng có ba loại gia đình sẽ gây ra những khiếm khuyết tâm lý suốt đời cho trẻ em và dễ dẫn đến bất hạnh sau khi kết hôn.
Gia đình có cha mẹ kiểm soát quá mức
Trong văn hóa truyền thống Á Đông, chữ “hiếu” thường bị đồng nhất với “vâng lời tuyệt đối”. Trẻ không được phép có chính kiến, mọi quyết định đều phải tuân theo “ý trời” – tức là ý của cha mẹ.
Dưới danh nghĩa “vì muốn tốt cho con”, nhiều bậc cha mẹ đã can thiệp vào mọi khía cạnh cuộc sống của con: từ ăn mặc, bạn bè cho đến định hướng nghề nghiệp. Họ không chỉ xâm phạm quyền tự quyết của con, mà còn hoàn toàn phủ nhận cảm xúc và suy nghĩ cá nhân của con cái.
Những đứa trẻ lớn lên trong môi trường kiểm soát như vậy thường có xu hướng phản kháng bằng cách tự hủy – như bỏ học, đổ đốn hoặc nghiêm trọng hơn là tìm đến cái chết, chỉ để buộc cha mẹ phải hối hận. Nhưng kết quả là, người tổn thương duy nhất lại chính là bản thân đứa trẻ.
Gia đình bỏ bê con cái
Một số cha mẹ, vì vô trách nhiệm hoặc vì hoàn cảnh mưu sinh đã để con cái lớn lên trong sự thiếu vắng tình yêu thương. Những đứa trẻ ấy trở thành trẻ em bị bỏ mặc, thiếu sự chăm sóc và gắn bó tình cảm từ cha mẹ.
Theo các nghiên cứu, trẻ bị bỏ mặc dễ hình thành kiểu gắn bó né tránh, tức là luôn hoài nghi tình yêu, sợ bị tổn thương, và vì thế né tránh mọi mối quan hệ thân mật. Chúng vừa khao khát được yêu thương, vừa sợ hãi sự thân mật. Khi bước vào một mối quan hệ, thay vì gìn giữ, chúng lại chủ động phá vỡ để “bảo vệ bản thân”.
Gia đình đơn thân
Ly hôn không phải là một khoảnh khắc, mà là cả một quá trình. Đối với trẻ em, việc chứng kiến cha mẹ cãi vã gay gắt, kèm theo tiếng ồn lớn từ đồ đạc đổ vỡ, có thể tạo ra cảm giác bất an về tình yêu và hôn nhân.
Sau khi ly hôn, người lớn hoặc trút giận lên con cái, nghĩ rằng con cái là gánh nặng, hoặc họ suy sụp về mặt cảm xúc và ép con làm người chăm sóc ngược lại mình, khiến trẻ sớm phải gánh vác trách nhiệm tâm lý không phù hợp với độ tuổi. Trong tâm lý học, hiện tượng này được gọi là “trẻ em hóa người lớn”.
Những đứa trẻ như vậy sẽ lớn lên trong sự bất an, nghi ngờ tình yêu, và thường gặp khó khăn trong việc xây dựng một mối quan hệ hôn nhân lành mạnh.
Xem thêm
