Trong thời đại mà khoa học kỹ thuật chưa phát triển, con người chủ yếu dựa vào quan sát và trải nghiệm cá nhân để rút ra quy luật sống. Tuy nhiên, nhiều tục ngữ lại mang màu sắc chủ quan, thậm chí là mê tín, do chịu ảnh hưởng từ niềm tin tín ngưỡng và điều kiện xã hội lúc bấy giờ.
Câu nói “phụ nữ ngón tay ngắn, không thiếu ăn thiếu mặc” là một ví dụ. Dù không chỉ rõ là ngón tay nào, nhưng ý niệm chung xoay quanh việc bàn tay đầy đặn, ngón tay ngắn được xem là biểu hiện của người có phúc khí. Trong khi đó, bàn tay thon dài, xương xẩu lại thường gắn với cuộc sống vất vả.
Từ xa xưa đã lưu truyền câu nói: “Phụ nữ ngón tay ngắn, không thiếu ăn thiếu mặc” như một dấu hiệu nhận biết người có số hưởng (Ảnh minh họa)
Trong xã hội phong kiến, phụ nữ thuộc gia đình khá giả thường không phải lao động chân tay, bàn tay họ vì thế mịn màng, đầy đặn. Ngược lại, phụ nữ nông dân do lao động nặng nhọc nên tay thường thô ráp, gân guốc. Chính sự khác biệt ấy đã dẫn đến quan niệm cho rằng tay ngắn, đầy đặn là dấu hiệu của người có số sung sướng.
Thực tế, quan điểm này phản ánh sự phân tầng xã hội hơn là yếu tố số mệnh. Cùng một đặc điểm cơ thể, nhưng ở tầng lớp khác nhau lại bị gán cho những ý nghĩa khác nhau hoặc là “giàu sang phú quý”, hoặc là “cần cù chịu khó”. Điều đó cũng cho thấy một xã hội có cái nhìn phiến diện và khuôn mẫu đối với phụ nữ.
Thời xưa, niềm tin vào bói toán, xem tướng rất phổ biến, đặc biệt trong các gia đình quyền quý. Quan niệm về “ngón tay ngắn là tốt” dần được củng cố qua lời thầy tướng số, rồi lan rộng trong dân gian, trở thành một chuẩn mực đánh giá người phụ nữ.
Nếu phụ nữ nông dân có tay ngắn, đầy đặn, họ sẽ được cho là có “tướng vượng phu ích tử”, có khả năng lấy được chồng giàu. Còn ngược lại, những người tay nhỏ, dài và gầy lại bị gán ghép với cuộc sống vất vả, nghèo túng.
Ngày nay, xã hội đã thay đổi. Những quan niệm như “ngón tay ngắn là phúc” không còn mang tính quyết định. Phụ nữ hiện đại không cần dựa vào đường chỉ tay hay hình dáng bàn tay để đo lường tương lai của mình. Họ dùng tri thức, sự tự lập và năng lực để tạo dựng cuộc sống.
* Thông tin trong bài mang tính tham khảo
