Một trong những điểm nổi bật của Luật này là quy định tại Điều 4, trong đó hệ thống văn bản quy phạm pháp luật không còn bao gồm nghị quyết của HĐND cấp xã và quyết định của UBND cấp xã. Điều này có nghĩa là Luật Ban hành Văn bản Quy phạm Pháp luật 2025 đã loại bỏ thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền cấp xã. Theo quy định mới, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật sẽ gồm 25 hình thức văn bản, được ban hành bởi 14 chủ thể có thẩm quyền. Do đó, kể từ ngày 1/4/2025, cả HĐND và UBND cấp xã sẽ không còn quyền hạn ban hành các văn bản quy phạm pháp luật.
Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp xã không còn thẩm quyền thực hiện điều này từ ngày 1/4/2025 (Ảnh minh hoạ)
Ngoài ra, Luật năm 2025 cũng điều chỉnh quy trình lập pháp và lập quy theo cách ngắn gọn hơn, phân định rõ thẩm quyền giữa các cơ quan. Cụ thể, Luật chỉ quy định trình tự và thủ tục xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, văn bản quy phạm pháp luật của Chủ tịch nước, nghị quyết của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao, thông tư của Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước, và văn bản liên tịch. Chính phủ được giao trách nhiệm quy định chi tiết trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan ngang bộ, và chính quyền địa phương.
Với cách tiếp cận này, Luật chỉ quy định những vấn đề chung, thuộc thẩm quyền của Quốc hội, giúp làm gọn lại hệ thống văn bản. Luật hiện nay chỉ còn 72 điều, giảm 101 điều so với Luật Ban hành Văn bản Quy phạm Pháp luật năm 2015, tương ứng giảm 58,4% số điều.
(Ảnh minh hoạ)
Một điểm mới nữa trong Luật là bổ sung quy định Chính phủ có thể ban hành nghị quyết quy phạm pháp luật để giải quyết các vướng mắc trong thực tiễn quản lý nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình. Điều này bao gồm việc quy định thí điểm một số chính sách chưa có pháp luật điều chỉnh, hoặc những chính sách khác với nghị định, nghị quyết hiện hành.
